De minister van Economische Zaken (de “Minister”) wil het toepassingsbereik van de Wet veiligheidstoets investeringen, fusies en overnames (“Wet Vifo”) uitbreiden met zes extra sectoren: (i) biotechnologie; (ii) kunstmatige intelligentie (AI); (iii) geavanceerde materialen; (iv) nanotechnologie; (v) sensor- en navigatietechnologie; en (vi) nucleaire technologie voor medische toepassing.
Hiertoe heeft de Minister een voorgenomen wijzigingsbesluit gepubliceerd waarin de bedrijven die werkzaam zijn in deze sectoren worden aangewezen als actief op het gebied van zeer sensitieve technologie (d.m.v. wijziging van het Besluit toepassingsbereik sensitieve technologie).
De Minister verwacht dat er als gevolg van de uitbreiding circa 125 extra Vifo-meldingen per jaar zullen worden gedaan bij het Bureau Toetsing Investeringen (“BTI”). Dat is een ruime verdubbeling van het aantal meldingen, dat momenteel wordt geschat op circa 90 per jaar. De uitbreiding zal ervoor zorgen dat tot wel 1730 extra bedrijven onder de reikwijdte van de Wet Vifo zullen vallen. De openbare consultatie van het wijzigingsbesluit is recent gesloten en de uitbreiding van de scope kan nog dit kalenderjaar (2025) van toepassing worden. De kans bestaat dat behandeling in het parlement leidt tot wijziging van de beoogde sectoren, maar dit ligt gezien het voorbereidingstraject niet direct voor de hand.
In deze blog bespreken wij de consequenties van deze uitbreiding voor bedrijven. Daarnaast staan wij stil bij de verschillende sectoren die naar verwachting binnen de reikwijdte van de Wet Vifo zullen gaan vallen.
Wat is de Wet Vifo?
De Wet Vifo bevat een investeringstoets (foreign direct investment screening) op grond waarvan de overname van of de investering in bepaalde Nederlandse bedrijven eerst moet worden gemeld bij het BTI en moet worden goedgekeurd door de Minister, alvorens deze mag worden voltrokken. De Wet Vifo is van toepassing op bedrijven die: (i) vitale aanbieder zijn; (ii) actief zijn op het gebied van (zeer) sensitieve technologie; of (iii) beheerder van specifieke bedrijfscampussen zijn. De achterliggende gedachte van de wet is om te controleren of partijen die mogelijk minder betrouwbaar zijn – uit oogpunt van de nationale veiligheid – toegang krijgen tot gevoelige informatie.
Een investering in of een overname van een bedrijf dat binnen de reikwijdte van de Wet Vifo valt, moet worden gemeld bij het BTI. De transactie mag pas worden geclosed als het BTI goedkeuring heeft verleend. Er bestaat al een meldplicht op grond van de Wet Vifo bij verkrijging van 10% van de stemrechten in een onderneming die actief is op het gebied van zeer sensitieve technologie. Zie voor meer informatie hierover deze blog.
De beoogde uitbreiding van de scope zal – gelet op sectoren als biotechnologie en AI – naar verwachting direct relevant zijn voor venture capital en private equity transacties waarbij minderheidsdeelnemingen worden verkregen en die voorheen vaak zonder Vifo-toetsing konden worden geclosed. Bovendien zal de uitbreiding van de reikwijdte mogelijk leiden tot een grotere werkdruk bij het BTI en als gevolg daarvan langere doorlooptijden van andere Vifo-meldingen.
Zie voor meer informatie over het toepassingsbereik en het meldingstraject ons informatieportal www.wetvifo.nl of één van onze blogs over de praktijkervaringen na het eerste jaar Wet Vifo en de definitie van beheerder van een bedrijfscampus.
Welke bedrijven worden naar verwachting meldingsplichtig?
Bedrijven uit onderstaande sectoren – en potentiële investeerders – moeten erop bedacht zijn dat er mogelijk binnenkort een investeringstoets en dus meldplicht van toepassing is in het geval van een M&A-transactie. Daarbij is bovendien van belang dat de betreffende sectoren direct worden aangemerkt als ‘zeer sensitief’. Dit betekent dat er al een meldplicht geldt vanaf het verkrijgen van 10% van de stemrechten in de doelonderneming als die actief is op het gebied van zeer sensitieve technologie. Hierna bespreken wij de sectoren die in het ontwerpbesluit binnen het bereik van de Wet Vifo worden gebracht.
(i). Biotechnologie
Bij bedrijven die actief zijn op het gebied van biotechnologie moet blijkens de Nota van Toelichting bij het ontwerpbesluit onder meer gedacht worden aan zaadveredelingsbedrijven. Nederland kent enkele zaadveredelingsbedrijven die tot de grootste spelers ter wereld behoren en marktleider zijn. Meer specifiek worden de volgende subcategorieën van biotechnologie binnen het bereik van de Wet Vifo gebracht:
- Synthetische cel-technologie voor het kunstmatig ontwikkelen van levende cellen;
- Stamceltechnologie voor het kweken en manipuleren van stamcellen;
- Gene editing: het doelbewust aanbrengen van zeer specifieke veranderingen in de DNA-sequentie van levende organismen waarbij de genetische samenstelling wordt aangepast; en
- Genomics om inzicht te krijgen in de manier waarop erfelijke eigenschappen zich vertalen naar het functioneren van een cel en uiteindelijk een heel organisme.
(ii). Artificiële intelligentie (AI)
AI kent toepassingen in heel veel verschillende sectoren. Het wijzigingsbesluit richt zich onder meer op bedrijven die technologie ontwikkelingen om veiligheidsrisico’s op te sporen. Meer specifiek worden bedrijven die actief zijn op het gebied van AI-systemen die gebruikt worden of ontworpen zijn voor de volgende toepassingen binnen het bereik van de Wet Vifo gebracht:
- Identificatie of impersonatie en analyse van personen, groepen en objecten via beeld, spraak of biometrische toepassingen die ingezet worden:
- als middel vor het identificeren van personen of objecten uit beelden;
- als middel m spraakcommunicatie te evalueren of om personen op afstand en biometrisch te identificeren; of
- m deepfakes te maken of te herkennen.
- Identificatie van personen, groepen of objecten op basis van analyse van geografie en sensoren gekoppeld aan een netwerk (informatie uit o.a. GPS, WiFi, camera's, 4G netwerken), die worden ingezet voor:
- het analyseren van gegevens ver bewegingen, locatie, verkeer of gebeurtenissen met betrekking tot het volgen van personen, groepen of objecten; of
- het beordelen van personen op essentiële veiligheidsaspecten, zoals het screenen van personen op veiligheidsrisico's.
- Ter ondersteuning van militaire inzet of veiligheidsorganisaties in het algemeen ten behoeve van:
- waarnemings- en infrmatievergaring;
- infrmatie- en inlichtingenverwerking en besluitvorming;
- ndersteuning bij gevechtsdiensten (Combat service support); of
- autnome navigatie en patrouilles.
(iii). Geavanceerde materialen
Geavanceerde materialen zijn materialen met verbeterde eigenschappen op het gebied van onder andere gewicht, sterkte of flexibiliteit en materialen met bijzondere eigenschappen met betrekking tot energie (opwekking, opslag, omzetting etc.). Geavanceerde materialen kunnen in diverse sectoren worden toegepast, zoals bijvoorbeeld bij de ontwikkeling van batterijen of het gebruik van nanotechnologie in de farmaceutische industrie. Meer specifiek worden de volgende categorieën geavanceerde materialen binnen het bereik van de Wet Vifo gebracht:
- Technologieën ten behoeve van het produceren van materialen die het mogelijk maken om energie op te slaan, transporteren of te converteren van energievorm/drager waarbij de betrouwbaarheid, energieopslagcapaciteit of het temperatuurbereik groter of hoger is dan commerciële standaarden;
- Technologieën ten behoeve van twee dimensionale materialen waarmee de optische, elektronische, magnetische of akoestische eigenschappen doelbewust kunnen worden aangepast en geproduceerd. De 2D materialen zijn één of twee atomen dik, maar breder in elke andere richting; en
- High-entropy alloys (HEA): legeringen met minimaal vijf chemische elementen in nagenoeg gelijke atomaire concentraties.
(iv). Nanotechnologie
Nanotechnologie ziet op het bewerken van materie op een schaal van 1 tot 100 nanometer. Volgens de Minister gaan nanomaterialen een belangrijke rol spelen in de nieuwe generatie elektronica, waaronder kwantumcomputers en zonnecellen. Meer specifiek zullen de volgende categorieën geavanceerde materialen binnen het bereik van de Wet Vifo worden gebracht:
- De technologie waarmee kunstmatige materialen gebaseerd op nanodeeltjes/nanostructuren kunnen worden ontwikkeld en gemaakt die programmeerbaar zijn op één of meerdere gewenste eigenschappen; en
- Micro-/nanoreactortechnologie.
(v). Sensor- en navigatietechnologie
Sensortechnologie wordt onder meer gebruikt in robotica. Door de sensortechnologie kunnen robots zelfstandig bewegen en taken uitvoeren. De navigatietechnologie die door het wijzigingsbesluit aan de Wet Vifo wordt toegevoegd ziet onder meer op zelfrijdende voertuigen. Meer specifiek zullen de volgende categorieën technologieën binnen het bereik van de Wet Vifo worden gebracht:
- SLAM (Simultaneous Localisation and Mapping)-technologie.
- Sensor fusion and array technologies.
- Sensor network and ambient technologies
- Signatuurmanagement en patroonherkenningstechnologie
(vi). Nucleaire technologie voor medische toepassing
Veel van deze technologie valt al binnen het toepassingsbereik van de Wet Vifo. Het voorgenomen wijzigingsbesluit beoogt de ontwikkeling, productie en toepassing van medische isotopen binnen het bereik van de Wet Vifo te brengen. Bekende Nederlandse producenten van medische isotopen die mogelijk binnen het bereik komen, zijn in Petten gevestigd.
Informatiebeveiliging en satellietcommunicatie
Informatiebeveiliging en laser satellietcommunicatie waren al aangemerkt als sensitieve technologie, maar worden door het wijzigingsbesluit gekwalificeerd als zeer sensitieve technologie met als gevolg dat ook de verkrijging van 10% van de stemrechten in deze doelvennootschappen meldingsplichtig wordt.
Meer weten over de Wet Vifo en FDI-gerelateerde vragen? Kijk dan op het informatieportal wetvifo.nl.
Volg Maverick Advocaten op LinkedIn
