Op 14 juli heeft de Europese Commissie de European Green Deal gepresenteerd. De European Green Deal omvat een reeks van aanpassingsvoorstellen voor het klimaat-, energie-, vervoers- en belastingbeleid van de EU, die naar verwachting in 2023/2024 worden aangenomen. De voorstellen moeten ervoor zorgen dat in 2030 netto 55% minder CO2 wordt uitgestoten ten opzichte van 1990. In deze blog worden de belangrijkste onderdelen van de European Green Deal uiteengezet.
Belangrijkste plannen uit de Europese Green Deal
- Uitbreiding ETS
Een belangrijk voorstel uit de European Green Deal is de uitbreiding van het Europese systeem voor emissiehandel (ETS). In het huidige systeem moeten industriële bedrijven betalen voor rechten om CO2 uit te stoten of dat geld investeren in schonere productiemethoden zodat de CO2-uitstoot – blijvend – omlaag gaat. Elk jaar komen er minder emissierechten beschikbaar, waardoor investeren in duurzaamheid steeds aantrekkelijker wordt. Het plan is om dit systeem uit te breiden naar benzinemaatschappijen en energiebedrijven. Hierdoor zullen ook automobilisten en huishoudens dit plan in hun portemonnee voelen. Daarnaast wil de Europese Commissie luchtvaartmaatschappijen en de scheepvaart verplichten deel te nemen aan het ETS.
- Invoering koolstofgrensheffing
Om te voorkomen dat de vervuiling zich naar buiten de EU verplaatst, wil de Europese Commissie een koolstofgrensheffing invoeren. Dit houdt in dat bedrijven bij de import van bepaalde goederen, zoals ijzer, staal en cement, een heffing zullen moeten betalen. De hoogte van deze heffing zal afhankelijk zijn van hoe vervuilend de productie van de goederen was.
- Uitstootvrije auto’s
De European Green Deal poogt ook een extra boost te geven aan de opmars van de elektrische auto. Ondanks veel weerstand van de auto-industrie uit met name Duitsland, stelt de Commissie voor dat auto’s en busjes in 2035 uitstootvrij moeten zijn. Ook zet het plan in op meer laadpalen rond snelwegen. Daarnaast wil de Commissie een hogere belasting heffen op diesel om zo het gebruik van biobrandstof te bevorderen.
- Gebruik biomassa
De Europese Commissie wil het aandeel hernieuwbare energie opschroeven: in 2030 moet 40% van het totale energieverbruik uit hernieuwbare doelen komen. Om dit ambitieuze doel te bereiken, zal er gebruik moeten worden gemaakt van biomassa: energie opgewekt uit de verbranding van plantaardig materiaal. Om de Europese bossen te beschermen, worden wel strenge eisen gesteld aan wat als “duurzame biomassa” kan worden aangemerkt.
De rol van aanbesteders in de European Green Deal
Het pakket aan groene maatregelen zal niet zonder slag of stoot worden geaccepteerd. Gelet op de ingrijpendheid van het pakket, is het niet ondenkbaar dat sommige voorstellen zullen sneuvelen. Desalniettemin rijst de vraag wat er de komende jaren gaat veranderen in de praktijk van aanbesteders en inschrijvers. En wat kunnen aanbesteders en inschrijvers nu doen in het kader van de European Green Deal? Momenteel zijn al veel mooie duurzaamheidsinitiatieven te zien bij aanbestedende diensten. Ook is het duidelijk dat er veel bereidheid bestaat onder aanbesteders om anders in te kopen. Zal de European Green Deal deze duurzaamheidsontwikkelingen verder versnellen?
Wellicht, maar waarom wachten totdat het nieuwe klimaatpakket is aangenomen en geïmplementeerd? Zoals de Europese voorstellen aantonen, hoeft verduurzaming niet te blijven steken in de ambitiefase. Op lokaal, regionaal, nationaal, Europees en internationaal niveau kunnen al oplossingen voor duurzame doelstellingen ingekocht worden. Het aanbestedingsrecht biedt voor iedere wens een geschikte procedure. Zo kan duurzaam inkopen via de traditionele aanbestedingsprocedures, maar ook via samenwerkingen met de markt (zogenaamde innovatiepartnerschappen).
