Hogere boetes
Per 1 juli 2016 zijn de boetemaxima van de Autoriteit Consument & Markt (“ACM”) verhoogd (zie onze eerdere blog hierover). ACM kan voor een kartel gestart na 1 juli 2016 een boete opleggen van maximaal EUR 900.000 (in plaats van EUR 450.000) of - indien dat meer is - maximaal 40% van de jaarlijkse concernomzet (in plaats van maximaal 10%). Bij recidive kan dit nog zelfs verdubbeld worden. Vooruitlopend hierop heeft ACM de campagne ‘Kartels gaan nooit onopgemerkt’ gelanceerd. Deze publiekscampagne richt zich op het vergroten van kennis over kartels en roept op tot het melden van vermoedens van kartelgedrag (zie onze eerdere reactie hierop).
Nieuwe procedures
Eerder dit jaar liet ACM al zien de opsporing van kartels te intensiveren. Zo legde ACM in drie zaken in de koel- en vrieshuizensector aan vier ondernemingen boetes op van in totaal bijna EUR 12,5 miljoen. Ook vijf leidinggevenden hebben een persoonlijke boete gekregen. De ondernemingen waren bezig met fusiebesprekingen, maar zouden ondertussen prijzen, concurrentiegevoelige informatie hebben uitgewisseld en klanten hebben verdeeld. Opvallend is dat ACM de boete van één van de bedrijven achteraf alsnog verlaagde wegens vergaande medewerking.
Verder beboette ACM (in navolging van de Duitse mededingingsautoriteit) twee aanbieders van prefab betonnen garageboxen voor verboden prijs- en marktverdelingsafspraken. Eén van de aanbieders had clementie gevraagd. Ook deze zaak is opmerkelijk omdat de andere aanbieder een klacht tegen de clementieaanvrager had ingediend voor misbruik van machtspositie vanwege het hanteren van roofprijzen. Deze klacht is door ACM afgewezen. Ook rondde ACM een grootschalig onderzoek in de betonmortelsector af nadat onder meer was beloofd om samenwerkingsverbanden tussen bedrijven met een marktaandeel van 40% of meer te beëindigen en enkel nog samen te werken indien dit strikt noodzakelijk was. De zomer bracht wel goed nieuws voor de paprikatelers. ACM verlaagde de eerder opgelegde boetes van EUR 14 miljoen naar EUR 1,63 miljoen. Aanleiding hiervoor waren twee uitspraken van de rechtbank (zie hier en hier) waarin was bepaald dat ACM andere omzetcijfers had moeten hanteren voor het bepalen van het wettelijk boetemaximum.
Rechterlijke toetsing
ACM heeft de afgelopen maanden ook verschillende overwinningen op haar naam geschreven. Zo liet de rechtbank opnieuw de boetes die zijn opgelegd voor vermeende samenspanning bij executieveilingen (grotendeels) in stand, op één na. De executiehandelaren zijn inmiddels in hoger beroep gegaan. Ook de boetes die ACM voor rayonafspraken tussen wasserijen heeft opgelegd zijn grotendeels door de rechtbank bevestigd. Het argument dat de wasserijen onderdeel van een franchiseformule waren op grond waarvan de afspraken waren toegestaan, werd afgewezen. Wel kon een bouwbedrijf en de betrokken personen rekenen op een verlaging van een eerder opgelegde boete voor aanbestedingsafspraken. De reden hiervoor was dat de rechtbank de overtreding van de bedrijven niet als ‘bid rigging’ kwalificeerde maar als het minder ernstige ‘cover pricing’ (ook wel bekend als ‘prijslenen’).
Verder bevestigde het College van Beroep voor het bedrijfsleven (“CBb”) grotendeels de boetes voor het meelkartel. Zelfs een onderneming die door de rechtbank bij gebrek aan bewijs was vrijgesproken, blijkt door ACM toch terecht te zijn beboet. Wel werd voor één onderneming de ernstfactor verlaagd van 2,25 naar 1,75. Succes was er ook voor ACM in het zilveruienkartel: het CBb bevestigde de door ACM vastgestelde boetes. Die laatste uitspraak is onder meer relevant omdat het CBb daarin bevestigt dat een stuiting van de verjaringstermijn door ACM tegen één onderneming gelijk een stuiting jegens alle betrokken ondernemingen betreft.
Lopende onderzoeken
De jacht van ACM op kartels is nog niet over. Er lopen nog verschillende omvangrijke kartelonderzoeken. De focus van ACM lijkt hierbij niet langer gericht op klassieke kartelafspraken (zoals prijs- en marktverdelingsafspraken) maar op uiteenlopende vormen van informatie-uitwisseling of een combinatie van mogelijk concurrentiebeperkende contacten. De recente rechterlijke uitspraken zullen door ACM ongetwijfeld als een steun van haar beleid worden gezien.
Voor alle informatie over een bedrijfsbezoek van ACM en de Europese Commissie en over compliance zie invalacm.nl.
