Twee jaar na inwerkingtreding van de nieuwe regels over prijsaanduidingen zijn nepkortingen nog een actueel en veelbesproken onderwerp. De Autoriteit Consument & Markt (“ACM”) is in de afgelopen jaren in toenemende mate handhavend opgetreden tegen handelaren die gebruik maken van misleidende kortingen. Ondanks de nieuwe regels zien wij dat er in de markt nog veel onduidelijkheid bestaat over wat er wel en niet mag bij het gebruik van kortingen. Ook de ACM is zich hiervan bewust.
Eind vorig jaar organiseerde de ACM een bijeenkomst om meer duiding te geven over de huidige regels omtrent prijsaanduidingen. De ACM gaf bovendien aan op korte termijn richtlijnen te publiceren die bedrijven handvatten moeten bieden bij hun kortingsbeleid. In deze blog bespreken wij de laatste ontwikkelingen op dit gebied.
Regelgeving over kortingen vooralsnog onduidelijk
De nieuwe regels om nepkortingen tegen te gaan gelden sinds 1 januari 2023 en zijn opgenomen in het Besluit prijsaanduiding producten (“Besluit prijsaanduiding”). De kernregel als het gaat om nepkortingen is de 30-dagen-regel. De ACM omschrijft de 30-dagen-regel als volgt. Bij een prijsvermindering moet de kortingsprijs (voor-prijs) altijd worden vergeleken met de laagste prijs die de handelaar voor het betreffende product heeft gehanteerd in de afgelopen 30 dagen (van-prijs). Deze regel moet onder meer tegengaan dat de prijs eerst wordt verhoogd om daarna een kunstmatige hoge korting te tonen. Voor een toelichting op de nieuwe regels verwijzen wij naar onze eerdere blogs (zie hier en hier).
Hoewel de 30-dagen-regel als zodanig redelijk eenvoudig is, bestaat er nog veel onduidelijkheid over de interpretatie van de ACM. Wanneer is bijvoorbeeld het Besluit prijsaanduiding van toepassing en wanneer moet er worden getoetst aan het algemene verbod voor oneerlijke handelspraktijken? Hoe zit het met referentieprijzen of andere prijsvergelijkingen? Wat wordt er precies verstaan onder een progressieve korting? Wie is verantwoordelijk voor de 30-dagen-regel bij de verkoop via een platform? Eén bron van de onduidelijkheid over de regelgeving is de discrepantie tussen de interpretatie van de regelgeving over prijsaanduiding door de Europese Commissie (“Commissie”) enerzijds en de ACM anderzijds.
Een veelvoorkomende vraag is welke voorwaarden er voor andere verkoopbevorderende praktijken gelden (niet zijnde een korting). Denk aan een prijsvergelijking met andere handelaren of de verwijzing naar een referentieprijs (bijvoorbeeld een adviesprijs van de fabrikant). Het uitgangspunt daarbij is dat het voor de consument duidelijk moet zijn dat het bij een dergelijke vergelijking niet over een korting gaat. So far so good. Maar – stelt de Commissie in haar Richtsnoeren oneerlijke handelspraktijken – een handelaar is tevens verplicht een direct zichtbare tekstuele uitleg te geven bij de betreffende referentieprijs. Volgens de Commissie moet ook bij het gebruik van adviesprijzen nader worden toegelicht wat dit betekent.
Op de website van de ACM wordt echter aangegeven dat een dergelijke tekstuele toelichting alleen vereist is als een handelaar in plaats van een adviesprijs een andere referentieprijs gebruikt. Bovendien laat de Commissie expliciet ruimte voor het gebruik van een doorgestreepte referentieprijs (zolang er maar een toelichting wordt gegeven), terwijl de ACM stelt dat een referentieprijs nooit mag worden doorgestreept als dit niet de laagste prijs is in de afgelopen 30 dagen. Kortom, handelaren zijn gebaat bij duidelijke richtlijnen over de manier waarop de regelgeving over prijsaanduidingen wordt geïnterpreteerd door de ACM.
ACM geeft meer duiding tijdens bijeenkomst
Op 7 november 2024 heeft de ACM een bijeenkomst georganiseerd over prijsaanduidingen. Deze bijeenkomst was bedoeld om ‘nieuwe handelswijzen’ op het gebied van prijsaanduidingen te bespreken en eventuele vragen van marktpartijen de beantwoorden. Dit zijn wat ons betreft de key takeaways van de bijeenkomst:
- Volgens de ACM mogen kortingen niet buitensporig lang duren. In dat geval zou er namelijk geen sprake meer zijn van een korting, maar een misleidende handelspraktijk. Wat als buitensporig aangemerkt wordt hangt volgens de ACM sterk af van de omstandigheden van het geval en het type product (denk bijvoorbeeld aan seizoensgebonden producten).
- Een korting wordt niet meer als progressief (uitzondering op de 30dagen-regel) aangemerkt indien: (i) een product tijdelijk van de website wordt gehaald of (ii) als de progressieve korting kortstondig wordt onderbroken (bijvoorbeeld door een tijdelijke prijsverhoging). Verder kunnen opeenvolgende kortingsacties (bijvoorbeeld Black Friday en Cyber Monday) niet als één progressieve korting aangemerkt worden.
- Een handelaar hoeft de duur van een progressieve korting niet te vermelden, dit draagt echter wel bij aan het voorkomen van misleiding.
- De ACM zal in haar toezicht de lijn van het Hof van Justitie in de Aldi Süduitspraak volgen. In andere woorden: volgens de ACM moet iedere vorm van een korting (vanvoor prijs) gebaseerd zijn op de laagste prijs in de afgelopen 30 dagen (van-prijs). Het op een andere manier vermelden van de laagste prijs in de afgelopen 30 dagen volstaat niet.
- Andere referentieprijzen (niet zijnde een korting) moeten altijd een voor de consument direct zichtbare (niet achter een iteken) toelichting bevatten t.a.v. de vergelijking die wordt gemaakt (denk aan adviesprijs, gemiddelde prijs, meest getoonde prijs). Anders dan de ACM op haar website heeft vermeld, gaf de ACM aan dat het woord ‘adviesprijs’ onvoldoende is. De handelaar moet (kort) toelichten wat een adviesprijs is.
- Percentages, doorgestreepte prijzen of de term ‘was’ mogen uitsluitend bij kortingen gebruikt worden en niet bij andere referentieprijzen (zoals een adviesprijs).
- Meerdere prijsvergelijkingen bij één product zijn toegestaan, mits de daadwerkelijke korting goed te onderscheiden is van deze prijsvergelijkingen en het ‘complete plaatje’ niet misleidend is voor de consument.
- Bij verkoop via een platform is de daadwerkelijke verkoper uiteindelijk verantwoordelijk voor de naleving van de 30dagen-regel. Volgens de ACM heeft het platform waarop de producten / diensten verkocht worden evenwel een zorgplicht om te voorkomen dat er sprake is van misleiding van consumenten. Wat er onder deze zorgplicht wordt verstaan is niet duidelijk, maar wij kunnen ons voorstellen dat het o.a. gaat om de manier waarop het platform is ingericht, dat duidelijk wordt vermeld wie de koper is of dat handelaren door het platform op de 30 dagen regel gewezen worden.
Tijdens de bijeenkomst gaf de ACM ook aan dat er momenteel binnen het Consumer Protection Cooperation Network (CPC) wordt gewerkt aan nieuwe richtlijnen die meer duidelijkheid moeten geven over de wetgeving rondom prijsaanduidingen. Een deel van bovenstaande punten zal zeer waarschijnlijk worden opgenomen in deze richtlijnen. In dit kader heeft de ACM bovendien een enquête gehouden om na te gaan hoe duidelijk de wet-regelgeving is onder marktpartijen in Nederland. Op basis van de bijeenkomst en de enquête zal de ACM – naar eigen zeggen – binnenkort een hand-out publiceren.
ACM laat zien handhaving serieus te nemen
Al in 2022 gaf de ACM aan strenger te willen handhaven ten aanzien van misleidende kortingen. Dit was geen loos dreigement: de ACM heeft sindsdien namelijk niet stilgezeten. Hieronder een overzicht van de handhavingsacties op gebied van misleidende kortingen in de afgelopen jaren.
- In juli 2022 is Wish gestopt met schijnkortingen na een gezamenlijk onderzoek van de ACM, de Europese Commissie en andere consumententoezichthouders. Volgens de toezichthouders hanteerde Wish kortingen ten opzichte van prijzen die zij vermoedelijk nooit gevoerd had.
- In november 2023 gaf de ACM aan onderzoek te doen naar de kortingen van online verkopers in de sectoren kleding, consumentenelektronica en beddenspeciaalzaken. Van de gecontroleerde bedrijven bleek een groot gedeelte zich niet aan de regels voor kortingen te houden. De ACM gaf aan handhavend te zullen optreden.
- In juni 2024 heeft de ACM boetes van in totaal € 621.000 opgelegd aan vijf webwinkels voor het gebruik van nepkortingen. Het ging om de volgende webwinkels: Day Traders (€ 163.000), Leen Bakker (€ 130.000), GStar (€ 110.000), JYSK (€ 112.500) en Tommy Hilfiger (€ 105.500). Day Traders en Leen Bakker kregen een hogere boete omdat zij de overtredingen niet erkend hebben. Vier van de onderzochte bedrijven kregen geen boete. Zie in dit kader ook deze blog.
- In oktober 2024 waarschuwt de ACM bedrijven voor het gebruik van nepkortingen tijdens Black Friday en de feestdagen. De ACM benadrukt dat ondernemers alleen een korting mogen gebruiken (vanvoor aanbieding) indien zij de van-prijs ook daadwerkelijk zelf hebben gehanteerd in de afgelopen 30 dagen.
- In november 2024 heeft de ACM webshop Temu aangesproken op het gebruik van misleidende handelspraktijken, waaronder nepkortingen. Ook dit betrof een gezamenlijke actie met andere Europese toezichthouders.
Ondanks de onduidelijkheid over de regelgeving, laat de ACM dus zien dat de ACM er niet voor terugdeinst handhavend op treden. Mocht de ACM op korte termijn – al dan niet in samenwerking met het CPC – nieuwe richtlijnen publiceren, verwachten wij dat het toezicht van de ACM zal intensiveren. Ondertussen is de ACM zeer waarschijnlijk al bezig het prijsbeleid van handelaren te monitoren.
Handelaren doen er dus goed aan hun kortingsbeleid in lijn te brengen met de geldende wet- en regelgeving. Bij twijfel over de uitleg van bepaalde regels, is ons advies een defensieve strategie te kiezen. De ACM heeft tijdens de bijeenkomst wederom benadrukt dat de ACM de wetgeving in de regel ten gunste van de consument zal uitleggen.
Meer weten over consumentenregels en onze andere blogs lezen? Kijk op consumentenrecht.info
Voor alle informatie over een bedrijfsbezoek van de ACM en de Europese Commissie, zie invalacm.nl
Volg Maverick Advocaten op LinkedIn
