De Geoblocking-Verordening is eind vorig jaar in werking getreden. Geoblocking is het blokkeren van toegang tot onder meer websites en apps op basis van de geografische locatie van de gebruiker. Geodiscriminatie betekent kort gezegd dat een onderneming klanten uit verschillende EU-lidstaten verschillend behandelt. De belangrijkste gevolgen worden in deze blog besproken.
Voor wie geldt Verordening?
Het is goed te realiseren dat de nieuwe regels alleen gelden als de wederpartij een consument of een onderneming is die diensten of producten uitsluitend voor eindgebruik koopt. Wanneer producten worden verkocht aan zakelijke afnemers die deze producten verder verwerken, is de Geoblocking-Verordening niet van toepassing. Daarnaast introduceert de Geoblocking-Verordening geen algeheel verbod op geoblocking en geodiscriminatie. Zij verbiedt alleen specifieke vormen hiervan. Daarnaast geldt deze verordening niet voor veel bedrijven die actief zijn in de vervoerssector.
Wat is niet (meer) toegestaan?
De Geoblocking-Verordening verbiedt in drie situaties geoblocking en geodiscriminatie. Ten eerste is het niet langer toegestaan bezoekers van een website op basis van hun locatie de toegang tot de website te ontzeggen of automatisch te re-routen (om te leiden) naar een andere website. Re-routing mag wel als de bezoeker daarvoor toestemming geeft. Soortgelijke regels gelden voor apps: deze moeten in de hele EU gedownload en gebruikt kunnen worden.
Ten tweede gelden er regels voor de betaalmiddelen die de site accepteert. Het is niet toegestaan om een betaalmiddel te weigeren omdat de klant, zijn betaalrekening of zijn bank uit een ander EU-land komt, of omdat het betaalmiddel in een ander EU-land is afgegeven. Ook is verboden om andere betaalvoorwaarden toe te passen of hogere transactiekosten te rekenen.
Ten derde is het in een aantal situaties niet langer toegestaan om voor buitenlandse klanten andere algemene voorwaarden te hanteren:
- bij het leveren van digitale diensten, zoals het aanbieden van clouddiensten en webhosting;
- bij het verlenen van diensten op een fysieke locatie, zoals het verhuur van machines, of de verkoop van tickets voor een evenement;
- bij het verkopen van producten met daarbij het aanbod deze ofwel in een bepaald gebied te leveren, ofwel om deze op een locatie (bijvoorbeeld een winkel) te laten ophalen.
Dit laatste klinkt ingrijpend en ingewikkeld. In de praktijk zijn de implicaties echter minder groot. Het blijft toegestaan om verschillende prijzen en verschillende algemene (leverings)voorwaarden te hanteren voor verschillende gebieden. Een leverancier hoeft dus producten die deze aanbiedt via een Nederlandse website niet in Duitsland te leveren.
Ook hoeft deze niet dezelfde prijs te rekenen op (bijvoorbeeld) de Nederlandse en Duitse websites. Een Duitse klant moet wel een bestelling kunnen plaatsen op een Nederlandse website. Deze moet hij dan wel laten bezorgen op een Nederlands adres of (als dat ook aan Nederlandse klanten wordt aangeboden) in Nederland komen ophalen.
Uitzondering vervoerssector?
Voor veel transportbedrijven zal het goed nieuws zijn dat diensten op het gebied van (internationaal) vervoer, met inbegrip van havendiensten, buiten het bereik van de Geoblocking-Verordening vallen. Indien de Dienstenrichtlijn niet op de activiteiten van het bedrijf van toepassing is, is het ook niet nodig zich zorgen te maken over de Geoblocking-Verordening. Wanneer een bedrijf, naast vervoersactiviteiten, ook aanvullende diensten aan eindgebruikers aanbiedt, moet deze de Geoblocking-Verordening wel naleven.
Overigens is het niet zo dat geodiscriminatie voor vervoerders een non-issue is. Het Verdrag betreffende de Werking van de Europese Unie verbiedt vervoersbedrijven op dezelfde routes verschillende vrachtprijzen en vervoersvoorwaarden voor gelijke goederen toe te passen naar gelang het land van herkomst of bestemming. Voor aanbieders van luchtdiensten, passagiersvervoer te water of per bus of touringcar, gelden bovendien ook al non-discriminatieverplichtingen.
Mededingingsrecht?
Het mededingingsrecht kan, afhankelijk van het distributiesysteem, bepaalde vormen van geodiscriminatie (zoals actieve of passieve verkoopbeperkingen) verbieden. Indien een onderneming overweegt om voor klanten uit verschillende lidstaten verschillende verkoopvoorwaarden te hanteren, blijft het van belang goed na te denken over de mogelijke risico’s hiervan.
Onlangs kreeg kledingbedrijf Guess een boete van de Europese Commissie omdat zij (onder andere) haar distributeurs verbood om producten buiten een aan hen toegewezen gebied te verkopen. Ook mochten de wederverkopers alleen in dit gebied adverteren. Daarnaast heeft de Europese Commissie Nike beboet omdat het haar licentiehouders van voetbal merchandise onmogelijk maakte om producten buiten hun land of via internet te verkopen. Verder moesten verschillende filmstudio’s en een aanbieder van betaaltelevisie op last van de Europese Commissie hun licentiecontracten aanpassen. Zij mogen niet langer afspreken dat betaaltelevisiezenders alleen toegankelijk zijn voor klanten die wonen in het territorium van de broadcaster. Zie ook ons eerdere blog over e-commerce en mededingingsrecht.
De Autoriteit Consument & Markt (“ACM”) heeft ondernemers en consumenten opgeroepen om melding te doen als zij last hebben van bedrijven die zich niet aan de regels houden. De ACM kan voor overtredingen van de Geoblocking-Verordening boetes tot EUR 900.000 opleggen. De boetes voor overtreding van de mededingingsregels kunnen een veelvoud hiervan bedragen. Bedrijven zijn dus gewaarschuwd.
Voor alle informatie over een bedrijfsbezoek van ACM en de Europese Commissie zie invalacm.nl
