Consumentenbescherming is een belangrijke prioriteit van de Autoriteit Consument & Markt (“ACM”). Zoals verwacht, heeft ACM het afgelopen jaar daarom aan verschillende bedrijven boetes wegens schending van de consumentenregels opgelegd. Deze trend zal zich in 2017 doorzetten. Op Europees niveau zal in 2017 een zogenoemde “fitness check” van diverse consumentenrichtlijnen afgerond worden. Op basis hiervan zal de Europese Commissie bepalen of het nodig is nieuwe wetgeving te introduceren of bestaande richtlijnen te wijzigen.
Boetes ACM
ACM heeft de “online consument” als prioriteit op haar agenda 2016-2017 staan. Dit heeft al tot verschillende procedures vanwege misleidende handelspraktijken en schendingen van informatieverplichtingen geleid. Zo hebben diverse reisaanbieders ACM afgelopen jaar toegezegd om bijkomende kosten duidelijk en transparant op hun websites te vermelden. Daarnaast werden vijf winkels in de modebranche op de vingers getikt omdat zij consumenten op hun website onvoldoende zouden hebben geïnformeerd over de regels die gelden bij het annuleren van hun aankoop. Ook controleerde ACM of consumenten wel gebruik konden maken van hun herroepingsrecht. Zo sprak ACM aanbieders van maaltijdboxen erop aan dat zij consumenten na het afsluiten van een abonnement geen bedenktijd aanboden. Een andere opvallende procedure betreft het onderzoek naar datingsites. In februari en juli vorig jaar riep Consuwijzer, het consumentenloket van ACM, consumenten op om datingsites met nepprofielen bij haar te melden.
Ook dit jaar zal ACM verscherpt toezicht houden op naleving van het consumentenrecht. Zo zal ACM haar samenwerking met AFM aangaande oneerlijke praktijken in de incassobranche voortzetten. Daarnaast verwacht ACM haar onderzoek naar de zogenaamde “sjoemeldiesels” van Volkswagen in de eerste helft van 2017 af te ronden. Ook staan er andere handhavingsacties in de autobranche op de agenda: ACM is van plan dealers te beboeten wanneer zij onvermijdbare ‘autorijklaarkosten’ niet opnemen in advertentieprijzen (zie hierover ook het arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie in Citroën Commerce). Tevens is ACM van plan handhavend op te treden tegen winkels die, in haar visie, oneerlijke of onduidelijke prijsaanbiedingen doen. ACM is hierover een voorlichtingscampagne gestart.
Europees consumentenrecht
Vorig jaar wezen wij er al op dat de Europese Commissie bezig is met de evaluatie van de belangrijkste consumentenrichtlijnen en die zien op (i) oneerlijke handelspraktijken, (ii) bepaalde aspecten van de verkoop en garanties van consumptiegoederen, (iii) oneerlijke bedingen in consumentenovereenkomsten, (iv) prijsaanduiding, (v) misleidende en vergelijkende reclame en (vi) bescherming van de consumentenbelangen. In Nederland zijn deze richtlijnen met name geïmplementeerd in Boek 3 en 6 van het Burgerlijk Wetboek.
In het kader van de fitness check heeft de Europese Commissie in 2016 verschillende acties ondernomen. Zo heeft zij een tijdelijke stakeholder consultation group opgezet, een conferentie over de modernisering van het consumentenrecht georganiseerd en een consultatie gehouden onder consumenten, bedrijven, overheidsorganisaties en diverse belangenverenigingen. Een interessante uitkomst van deze consultatie is dat bijna de helft (47%) van de deelnemende consumenten aangaf dat zij problemen hadden ervaren bij de uitoefening van hun rechten. Op hun beurt gaven deelnemende bedrijven aan vooral de complexiteit van consumentenregels als probleem te ervaren.
In het tweede kwartaal van 2017 zal de Europese Commissie de resultaten van de fitness check publiceren in een rapport. Dit rapport zal vervolgens de basis vormen voor toekomstige beleid op het gebied van consumentenrecht. Gezien de uitkomsten van de consultatie ligt het voor de hand dat de Europese Commissie zal oordelen dat er ruimte is voor verbetering van het consumentenrecht. Welke vorm dit zal krijgen worden is vooralsnog onduidelijk. Een ding is duidelijk: als het Europese kader verandert, zal dit ook doorwerken in het Nederlandse consumentenrecht.
Voor de belangrijkste tips voor bedrijven die producten of diensten aan consumenten aanbieden zie deze blog.
Voor alle informatie over een bedrijfsbezoek van ACM en de Europese Commissie zie invalacm.nl
