De samenvoeging van de NMa, OPTA en CA tot de ACM verloopt via een formeel en een materieel wetstraject. Het formele wetstraject is in 2013 afgerond en betreft de oprichting van de ACM via de Instellingswet ACM. Het materiële wetgevingstraject is nog niet afgerond en betreft de stroomlijning van de verschillende bevoegdheden en procedures. Dit gebeurt door middel van het wetsvoorstel Stroomlijningswet ACM. Centraal staan daarin de uniformering van (i) beslis- en betalingstermijnen, (ii) openbaarmaking van besluiten, (iii) sancties, (iv) toezichthoudende bevoegdheden en (v) bezwaar- en (hoger) beroepsprocedures. Ook worden procedures vereenvoudigd. Zo voorziet het wetsvoorstel in de afschaffing van het duaal stelsel van bestuursrechtelijke en privaatrechtelijke handhaving op het gebied van consumentenbescherming. Dit moet leiden tot uniforme handhaving en effectiever en efficiënter toezicht door de ACM.
Een belangrijk voorstel is het ACM-breed invoeren van de bevoegdheid een woning te betreden en de bevoegdheid om bij bedrijfsbezoeken de politie in te schakelen en bedrijfsruimtes te verzegelen. Een andere wijziging is de ACM-brede invoering van de bescherming van correspondentie met een advocaat (legal privilege) en het zwijgrecht voor werknemers. Dit laatste zal - anders dan volgt uit de geldende rechtspraak - niet meer gelden voor ex-werknemers. Ook bevat het wetsvoorstel in de aan de Mededingingswet ontleende mogelijkheid om een toezeggingsbesluit te nemen. Bij een toezeggingsbesluit wordt afgezien van een sanctie nadat het betreffende bedrijf een toezegging tot gedragsverandering heeft gedaan. Een andere relevante wijziging is de verhoging van de omzetdrempel van € 113,45 miljoen naar € 150 miljoen (gezamenlijke omzet wereldwijd) voor de verplichte melding van transacties bij de ACM. Dit betekent dat minder fusies, overnames en joint ventures vooraf ter goedkeuring aan de ACM hoeven te worden voorgelegd.
Het wetsvoorstel is inmiddels aangenomen door de Tweede Kamer. Het is de verwachting dat de wet - na goedkeuring door de Eerste Kamer - in de loop van 2014 in werking zal treden. De Minister van Economische Zaken heeft aangekondigd ondertussen ook het boetebeleid van de ACM te herzien door met name de maximum op te leggen boetes te verhogen. Concreet heeft de Minister voorgesteld het boetemaximum van 10% naar 15% van de omzet te verhogen. Hiervoor zal een apart wetsvoorstel worden ingediend. Dit voorstel zal in de eerste helft van 2014 ter openbare consultatie worden voorgelegd. Als het voorstel wordt aangenomen, zal dat tot nóg hogere boetes voor overtreding van de Mededingingswet, de Telecommunicatiewet, de energiewetgeving of de Wet handhaving consumentenbescherming kunnen leiden.
