Nederland was relatief laat met de invoering van de Mededingingswet. Inmiddels is het voor de meeste ondernemingen wel duidelijk dat geen enkele sector eraan ontsnapt. Het raakt niet alleen private bedrijven, maar als gevolg van de Wet Markt en Overheid en de staatssteun- en aanbestedingsregels ook (de)centrale overheden. Daarbij worden ook branche- en beroepsorganisatie begrensd in de rol die ze vervullen.
De bevoegdheden van de Europese Commissie, de ACM en de NZa zijn de laatste jaren sterk toegenomen. Zo hebben de toezichthouders de bevoegdheid onaangekondigd bedrijven te bezoeken en te onderzoeken. Zie voor meer informatie www.invalacm.nl. Voor overtreding van de mededingingsregels kunnen hoge boetes aan de betrokken ondernemingen worden opgelegd. Ook kan de ACM managers en bestuurders beboeten voor overtreding van het mededingingsrecht. De toezichthouders maken hierbij steeds vaker gebruik van de mogelijkheid om een kartelzaak te schikken of een toezegging te aanvaarden.
Kartelverbod
De belangrijkste regel binnen het mededingingsrecht is het verbod op concurrentiebeperkende afspraken (kartelverbod). Alleen al de uitwisseling van informatie tussen concurrenten over prijzen of klanten kan hieronder vallen. Toezichthouders zijn op dit moment vooral gespitst op de uitwisseling van concurrentiegevoelige informatie via distributeurs of klanten (hub-and-spoke).
Het mededingingsrecht speelt een rol bij het opzetten van een inkooporganisatie, (online) distributiestelsel of franchiseformule, maar ook bij adviezen van leveranciers over (consumenten)prijzen of de inrichting van de webwinkel of het winkelschap van de detaillist (category management). Vooral distributie via traditionele brick-and-mortar winkels en e-tailers worden door toezichthouders op dit moment extra goed in de gaten gehouden. De (on)mogelijkheden voor dual pricing zijn hierbij een hot topic.
Verbod misbruik machtspositie
Iedere onderneming is vrij zijn eigen marktgedrag te bepalen, maar sommige ondernemingen zijn zo groot dat zelfs eenzijdig handelen zijn grenzen kent. Ondernemingen met zo’n machtspositie hebben een bijzondere verantwoordelijkheid. Dit houdt in dat hun commercieel beleid in de praktijk minder ver mag gaan dan dat van concurrenten. Zo moeten dominante ondernemingen voorzichtig zijn met hun prijs- en kortingsbeleid. Concurrenten mogen niet op oneerlijke wijze van de markt worden gedrukt.
Fusiecontrole
Fusies, overnames en bepaalde joint ventures van enige omvang moeten vaak vooraf door de mededingingsautoriteiten (NZa, ACM, of Europese Commissie) worden goedgekeurd (concentratiecontrole). Deze processen kunnen uiteenlopen van snelle procedures die maar enkele weken in beslag nemen tot maandenlange onderhandelingen met toezichthouders over een goedkeuring onder voorwaarden (remedies).
Aan overtreding van de mededingingsregels kleven grote risico’s. Denk aan een boete, schadeclaims en reputatieschade. Naleving van het mededingingsrecht (compliance) staat daarom bij veel ondernemingen hoog op de agenda. Trainingen kunnen helpen om het bewustzijn bij medewerkers te vergroten. Soms is het nuttig eventuele risico’s in kaart te brengen. Audits (forensic investigations) zijn hiervoor een beproefd middel.
Het mededingingsrecht behoort tot de core business van Maverick. Wij hebben zeer veel ervaring met alle facetten van het Europees en Nederlands mededingingsrecht en staan u op dit gebied graag bij.
