De Europese Commissie is een onderzoek gestart naar mogelijk kartelgedrag door verschillende rederijen actief op het gebied van containerlijnvaart. Dit betreft het zeetransport van containers op vaste tijden en routes. Voorbeelden zijn de containerlijndiensten tussen de Aziatische havens Peking, Shanghai en Singapore en de Europese havens Rotterdam, Hamburg en Southampton.
De Europese Commissie heeft het vermoeden dat de rederijen sinds 2009 hun prijzen op elkaar afstemmen doordat zij regelmatig en kort na elkaar prijsverhogingen publiekelijk bekend maken. De rederijen doen dit via persberichten, hun websites en via de vakpers. De aankondigingen bevatten zowel de voorgenomen prijsverhogingen als het moment waarop de prijsverhogingen ingaan en zijn veelal identiek. De prijsverhogingen worden meestal vlak na elkaar en enkele weken voor de ingangsdatum aangekondigd. De Europese Commissie is bevreesd dat dit de rederijen in staat stelt prijsverhogingen op elkaar af te stemmen. Dit beperkt de concurrentie en is schadelijk voor alle bedrijven die producten over zee laten vervoeren.
Het mededingingsrecht verbiedt concurrenten om hun marktgedrag op elkaar af te stemmen. Denk hierbij aan prijs- of marktverdelingsafspraken. Ook de uitwisseling van concurrentiegevoelige informatie, zoals informatie over prijzen en klanten valt hieronder. Indien een onderneming eenzijdig een publieke aankondiging doet, bijvoorbeeld via de krant, is dit in de regel niet verboden. Dit kan anders zijn indien deze aankondiging wordt gevolgd door publieke aankondigen van concurrenten. Antwoorden van concurrenten op elkaars publieke aankondigen kunnen een strategie zijn om hun marktgedrag op elkaar af te stemmen. Dit wordt ook wel signalling (“vlaggen”) genoemd.
Een voorbeeld van signalling is het recente besluit van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) over de mobiele operators. De ACM heeft geconstateerd dat de publieke uitlatingen van de mobiele telecombedrijven, KPN, T-Mobile en Vodafone over toekomstig marktgedrag mogelijke mededingingsrisico’s opleveren. Het betrof in dit geval publieke uitlatingen op congressen en in vakbladen over voorgenomen prijsverhogingen of verslechteringen van commerciële voorwaarden voor consumenten, zonder dat hier definitieve besluitvorming aan ten grondslag lag. KPN, T-Mobile en Vodafone hebben aan de ACM toegezegd zich voortaan van dit soort uitlatingen te onthouden om ieder risico op verboden afstemming te voorkomen. Het besluit geeft aan dat signalling ook bij de Nederlandse toezichthouder volop in de belangstelling staat.
In het geval van de containerlijnvaart zal de Europese Commissie moeten onderzoeken of de rederijen inderdaad de gezamenlijke strategie hebben om elkaars prijzen op deze manier te beïnvloeden. Als dat het geval is, moeten de rederijen rekening houden met een miljoenenboete van de Europese Commissie. Ook kunnen de rederijen dan rekenen op megaclaims van verladers en andere vervoerders.
Dit blog is ook verschenen op de website van Fenedex, de branchevereniging van Nederlandse exporteurs en andere internationaal opererende ondernemingen.
