Agri
Zowel in Nederland als in de Europese Unie staan de land-, tuinbouw, vlees- en visserijsector door het belang voor de voedselvoorziening in verhoogde belangstelling van de politiek en mededingingsautoriteiten. Dit wordt versterkt door de klimaatverandering en de dreigende voedselcrisis. Voor deze sectoren gelden specifieke Europese regels die het voor landbouwers en vissers mogelijk maken om de productie te bundelen binnen producentenorganisaties (PO’s). Hiervoor richten boeren, telers en vissers ook vaak coöperaties op. Dit neemt niet weg dat zij ook in crisistijd de mededingingsregels in acht moeten nemen, met name als het gaat om contacten met andere PO’s, coöperaties of de (tussen)handel. In de Nederlandse en Europese politiek is geopperd om boeren, telers en vissers meer mogelijkheden tot samenwerking te geven, maar vooralsnog staan de mededingingsautoriteiten niet te trappelen. De Wet oneerlijke handelspraktijken in de landbouw- en voedselvoorzieningsketen (Wet OHP) biedt een mogelijke uitkomst. Hoewel ACM oog stelt te hebben voor initiatieven op het gebied van duurzaamheid (milieu en dierenwelzijn), zoals een keurmerk of certificeringsregeling komt het ook voor dat het kartelverbod bij nieuwe initiatieven een sta in de weg blijkt te zijn. Om duurzaamheidsinitiatieven beter te faciliteren, is een wetsvoorstel algemene gelding duurzaamheidsinitiatieven in voorbereiding. Daarnaast heeft ACM de (concept) Leidraad Duurzaamheidsafspraken gepubliceerd om meer samenwerking tussen concurrenten op het gebied van duurzaamheid mogelijk te maken.
Food
Ook de foodsector wordt door de politiek en de mededingingsautoriteiten nauwlettend in de gaten gehouden, met als doel een betere werking van de voedselketen in Europa. Hier wordt nu in verschillende Europese landen onderzoek naar gedaan. In het winkelschap blijft het dringen voor Branded products en Private labels. Het gevecht om dezelfde ruimte in het schap leidt geregeld tot conflicten tussen producenten en retailers en daarbij wordt vaak ook een beroep op de mededingingsregels gedaan. Retailers moeten hierbij rekening houden met verboden gedragingen (zoals te late betaling) op grond van de Wet OHP. ACM kan hiervoor een boete of last onder dwangsom opleggen.
Daarnaast hebben bedrijven die actief zijn in de productie, verwerking en distributie van levensmiddelen te maken met regelgeving op het gebied van voedselveiligheid (o.a. de Algemene Levensmiddelen Verordening). Bedrijven moeten borgen dat onveilige levensmiddelen niet in de handel worden gebracht, een melding doen wanneer sprake is van een mogelijk risico op een onveilig levensmiddel en zo nodig overgaan tot een (stille of publieke) recall van levensmiddelen. Het toezicht op de naleving daarvan is in handen van de NVWA. De NVWA is een actieve toezichthouder die in 2021 ruim 6000 boetes oplegde en heeft aangekondigd het toezicht op levensmiddelen vanaf 2023 verder te intensiveren.
Voor alle informatie over de rechten en plichten tijdens een bedrijfsbezoek van de NVWA zie www.invalnvwa.nl
Retail
De retailsector is sterk in beweging, zowel op het gebied van food als non-food (waaronder fast moving consumer goods, FMCG). Producenten en retailorganisaties kiezen er steeds vaker voor hun producten door middel van franchise, exclusieve of selectieve distributie te verkopen. Hiermee proberen ze grip te houden op de positionering van het product. Dit leidt regelmatig tot procedures met derden over toelating tot het distributienetwerk. Het komt ook voor dat van (online) retailers wordt verlangd dat zij een vaste of minimum verkoopprijs hanteren (resale price maintenance). In Nederland wordt verticale prijsbinding net als in andere Europese landen steeds vaker beboet. Daarnaast proberen producenten hun producten uiteraard op de beste plek in het schap krijgen (category management). Retailorganisaties proberen met contracten (branchering, bestemming, of exclusiviteit) de concurrentie in het winkelcentrum of de winkelstraat enigszins te beperken. Ook dit leidt regelmatig tot geschillen met contractspartijen en concurrenten. Internetverkoop blijft sterk groeien en dat leidt tot tal van vragen: is online wederverkoop via platforms (zoals EBay en Amazon) uit te sluiten en is dual pricing toegestaan? ACM heeft duidelijk gemaakt dat retailers moeten zorgen voor duidelijke en juiste duurzaamheidsclaims voor consumenten.
Voor alle informatie over de consumentenregels en de ACM zie consumentenrecht.info
